Động Nàng Tiên – vẻ đẹp huyền bí của thiên nhiên

Động Nàng Tiên thuộc xã Lương Hạ, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn, là một hang đá tự nhiên có từ lâu đời, đã được Bộ Văn hoá – Thể Thao và Du Lịch xếp hạng di tích cấp quốc gia từ năm 1999. Không chỉ nổi tiếng với cảnh thiên nhiên hùng vĩ mà vẻ đẹp của hang động nơi đây còn gắn với biết bao câu chuyện truyền thuyết huyền bí.

Huyện Na Rì nằm ở phía đông tỉnh Bắc Kạn, nơi đây được nhiều người biết đến với những ngôi nhà sàn mái ngói âm dương, chợ tình Xuân Dương, những làn điệu then cổ… tạo nên một không gian đậm sắc văn hóa vùng cao. Không chỉ có vậy, thiên nhiên còn ban tặng cho Na Rì nhiều tài nguyên khoáng sản như: Vàng, Nhôm, Antimon… Con sông Bắc Giang chảy qua thị trấn Yến Lạc như một dải lụa hiền hoà, thấp thoáng những ngọn núi khoác trên mình bộ áo xanh của cây rừng. Tất cả tạo nên vùng đất Na Rì hoang sơ, huyền ảo.  Đến nơi đây, du khách không chỉ hòa mình cũng những sắc màu văn hóa, thưởng thức những món ngon mà còn được thăm quan danh lam thắng cảnh động Nàng Tiên- nơi gắn liền với những câu chuyện mang màu sắc huyền bí. Qua Phố Cổ của thị trấn Yến Lạc, theo con đường mới trải nhựa chừng 5km theo hướng Khuổi Hai, Lương Hạ thì đến chân núi Phja Trạng- nơi động Nàng Tiên ẩn mình sau những tán rừng xanh thẫm.

Nhìn từ phía xa, ngọn núi Phja Trạng mang hình dáng một cô gái nằm ngủ giữa trời mây. Và khi tìm hiểu kỹ hơn một chút, du khách sẽ còn ngạc nhiên và thích thú với câu chuyện được người dân nơi đây lưu truyền từ xa xưa: Từ lâu lắm rồi có 7 nàng tiên từ trên trời xuống hạ giới để tắm mát, vãn cảnh ở con suối dưới chân núi Phja Trạng. Do mải ngắm cảnh sơn thủy hữu tình, hái hoa bắt bướm nên trời tối lúc nào không biết, các nàng tiên không kịp bay về trời. Lúc đó có một người trần thế đến con suối này mò cua, bắt ốc dưới ánh trăng. Các cô tiên liền trốn chạy lên bìa rừng ẩn nấp. Thấy vậy trời rủ lòng thương đã tạo ra động này để các cô tiên trú ngụ qua đêm. Từ đó nguời dân đã đặt tên cho con suối đó là “Khuổi Hai” có nghĩa là suối trăng và nơi các nàng tiên trú đêm là động Nàng Tiên. Hai cái tên địa danh này đã được truyền lại cho tới ngày nay. Thậm chí, ly kỳ và thuyết phục hơn, người dân ở vùng quê Lương Hạ còn hay kể cho con cháu rằng: Khi 7 nàng tiên đang ở trong động, có một ông tổ họ Lý đã vác búa lên rừng tìm cây để làm bắp cày. Lúc đi qua động, thấy các Nàng Tiên đang ngồi chơi cờ. Phần vì mê cờ, phần do sự quyến rũ sắc đẹp của các nàng tiên, ông họ Lý lấy cán búa kê ngồi xem các nàng tiên chơi cờ. Chắc xem đánh cờ thì ít mà ngắm các cô tiên thì nhiều, nên trời tối mà không biết trở về nhà. Ở nhà mọi người đi tìm suốt ngày này qua tháng khác đều không thấy, nên đã làm ma đưa tang. Còn ông tổ họ Lý sau khi xem hết ván cờ, vác búa ra về thì cán búa đã bị mối xông. Về đến nhà, thấy rất đông người, hỏi ra mới biết gia đình đã làm ma đưa tang ông vừa tròn 3 năm, hôm ông về là đúng ngày mãn tang.

Những câu chuyện ấy đã đi sâu vào đời sống tâm linh của người dân bản xứ. Còn với chúng tôi, những người lần đầu tiên được đến nơi đây, cảm giác đầu tiên đó là sự ngạc nhiên, thích thú trước vẻ đẹp thiên nhiên kỳ diệu, huyền ảo của Động Nàng Tiên. Là một hang đá tự nhiên ăn sâu xuống lòng núi khoảng 60m, cửa động cao 6m, rộng 6m, khẩu độ cao của động từ 30-50m. Từ cửa hang vào trong động du khách sẽ được chiêm ngưỡng nhiều cảnh đẹp do các nhũ đá, cột đá tạo nên. Cảnh cảnh rồng bay, phượng múa bằng các nhũ đá huyền ảo lung linh ánh bạc thật hấp dẫn. Những thửa ruộng bậc thang có dòng nước mát chảy xung quanh được người dân gọi là ruộng tiên, suối tiên trông thật thích mắt. Xung quanh động là những hang ngách nhỏ có chiều dài từ chục mét đến hàng trăm mét, có một số đường ngách thông ra sườn núi làm cho động Nàng Tiên huyền bí và thơ mộng.
 

Được xếp hạng di tích cấp quốc gia từ năm 1999, đến nay động cũng đã được đầu tư về giao thông đi lại cũng như cơ sở hạ tầng. Con đường vào động đã được làm kiên cố, ôtô có thể đi lại dễ dàng. Những năm gần đây, chính quyền nơi đây cũng đã cử người ở lại trông coi, giữ chìa khóa và mở cửa khi có du khách đến thăm. Nằm sâu dưới lòng đất, nên khi đến ngay cửa động, chúng tôi cũng đã cảm nhận được không khí mát mẻ, khách hẳn với cái nóng oi bức giữa trưa hè tháng 7. Bước theo những bậc thang bằng đá tiến sâu vào phía trong, những thạch nhũ tự nhiên được hình thành từ hàng nghìn năm lấp lánh, lung linh dưới ánh đèn của những bóng điện tỏa ra khắp động…

Tuy vậy, qua tìm hiểu chúng tôi được biết rằng, cho đến hiện nay, Động nàng tiên vẫn chưa thu hút được nhiều khách du lịch. Phần lớn, lượng khách ra vào động chủ yếu là người dân địa phương. Với họ, đây không chỉ là điểm thăm quan mà còn nơi đến tâm linh vào những ngày lễ, tết. Chia sẻ với chúng tôi về những định hướng phát triển sắp tới, ông Nông Văn Hợi- Trưởng Phòng Văn hóa, thông tin huyện Na Rì cho biết: Động nàng tiên thực sự là một di tích thiên nhiên nhiều tiềm năng để phát triển du lịch của huyện. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả được cần có nhiều giải pháp đồng bộ hơn nữa. Hiện nay, chúng tôi đang lên kế hoạch kêu gọi đầu tư từ nhiều nguồn để có thể phát triển du lịch theo hướng chuyên nghiệp và lâu dài. Ví dụ như: kết hợp đưa du khách đi thăm quan nhà sàn cổ, thưởng thức các món ăn dân tộc, đi thăm Động nàng tiên và lắng nghe hát then, hát lượn…

Lưu luyến rời Động Nàng tiên với ấn tượng về những thạch nhũ óng ánh, cảnh sắc núi non như trong tranh, chúng tôi thật sự mong rằng trong một ngày không xa, với những dự án, kế hoạch đang được ấp ủ của ngành chức năng và chính quyền địa phương, nơi đây sẽ được du khách biết đến nhiều hơn nữa; việc khai thác tốt tiềm năng du lịch sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội của Lương Hạ đi lên.