Cháo cá vạc giường hay còn gọi là cháo cá, cháo bột, cháo canh. Thứ cháo khi thưởng thức vừa gắp bằng đũa, vừa ăn bằng thìa là món quà dân dã mà người dân Quảng Trị thường mời khách khi tới nơi đây.

Đất Quảng Trị vào ngày hè nắng nóng, lấy làm ngạc nhiên khi quán cháo cá lúc nào cũng đông nghịt khách, khách địa phương cũng có, khách du lịch cũng nhiều, một tay thìa, một tay đũa xì xụp đến ngon lành. Người dân nơi đây gọi món này là cháo cá, còn khách du lịch hay gọi với cái tên mỹ miều là cháo vạc giường nghe rất lạ tai.

Sở dĩ, cái tên vạc giường xuất phát từ cách làm món cháo, cháo cá vạc giường không giống bất kỳ món cháo nào ngoài Bắc, không sột sệt, không đặc mà nấu bằng sợi bột gạo với cá lóc hay cá biển, khi thưởng thức dùng đũa để gắp sợi vạc giường và dùng thìa để húp nước dùng. Vị cháo cá ngon ngọt, thơm nức mê mẩn khách du lịch ngay từ lần ăn đầu.

Món cháo cá vạc giường này hấp dẫn bởi hương vị đặc trưng của bột gạo hay bột lọc và cá lóc. Gạo phải được ngâm kỹ rồi đem xay thành bột, rồi nhào bột cho thật kỹ, càng “vật” bột lâu, bột càng chín sẽ có được món cháo dai hơn, ngon hơn. Sau khi bột “chín” được cán mỏng rồi thái thành từng sợi nhỏ như những thanh tre của vạc giường, có lẽ vì thế nên mọi người gọi là cháo vạc giường. Đem luộc thứ bột vạc giường trong nước sôi, khi bột chín thành từng sợi dài, không hề nhão là được.

Còn cá lóc, nguyên liệu chính làm nên hương vị thơm ngon của bát cháo cũng được làm qua các bước khá công phu. Cá lóc hấp chín tới, nên chọn những con cá săn chắc sẽ dày thịt, lọc riêng thịt cá, xương cá, lòng cá. Xương và đầu cá đem giã nhỏ cất làm nước dùng, thịt cá ướp gia vị gồm tiêu, ớt, hành xào phi thật thơm. Lòng cá thường được cho vào nồi cháo, thứ lòng này được coi rất quý, vừa béo ngậy, vừa bổ, tăng vị ngọt và mỡ màng cho món cháo.

Khi thực khách ngồi vào bàn, chủ quán nhanh nhẹn múc vào một tô nhỏ xinh, một nhúm sợi vạc giường, một chút thịt cá lóc phi thơm, rắc thêm hành ngò, ớt tươi, sang thì có thêm “cỗ lòng cá lóc” rồi chan nước dùng. Thưởng thức bát cháo cá vạc giường khi nóng thì ngon tuyệt, vừa thơm mùi thịt cá, ngọt ngào sợi bột xen lẫn vị cay xè của ớt tươi.

Thực khách ăn lần đầu cứ hít hà mùi khói bốc lên nghi ngút từ tô cháo, một tay cầm đũa gắp từng sợi vạc giường, tay kia hớp lấy nước dùng đưa đẩy trong miệng, vừa ăn vừa xuýt xoa cái vị cay của ớt mà người dân nơi đây vẫn hay dùng.

Món cháo cá vạc giường này được ưa chuộng quanh năm, người dân Quảng Trị coi đây là món quà dân dã của quê mình, đậm chất gió Lào cát trắng, phảng phất vị mặn mòi của biển. Cũng chính những nét tinh túy đó đã kết thành món cháo cá đặc trưng hớp hồn bao du khách khi ghé tới nơi đây.